بررسی توانایی و کارایی پروبیوتیکی باکتری های فیتاز مثبت در شرایط آزمایشگاهی در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)

جایگزینی پروتئین حیوانی با پروتئین گیاهی از راهکارهای اصلی کاهش قیمت خوراک در آبزیان است. 70 درصد فسفر در گیاهان به‌ صورت فیتات است که برای ماهیان قابل جذب نیست و موجوداتی که فاقد آنزیم‌ های فیتازی هستند دسترسی کمی به این ماده دارند. هدف این تحقیق بررسی توان پروبیوتیکی باکتری‌ هایی است که قادر به تجزیه فیتات به ‌وسیله تولید آنزیم فیتاز هستند. بدین منظور 5 باکتری با توان بالای تولید آنزیم فیتاز شامل:1- (32Citrobacter farmeri (phas، 2- (12Klebsiella oxytoca (fish،3- (22Klebsiella pneumoniae subsp. Ozaenae (Fish، 4- (21Raoultella terrigena (Rsh و 5- Enterobacter (11cloacae (Fish که از منابع مختلف کشاورزی و آبزی پروری جداسازی شده بودند، انتخاب شدند. سپس این باکتری‌ ها براساس شاخص‌های پروبیوتیکی شامل: مقاومت به اسید، نمک‌های صفراوی، خاصیتآنتاگونیستی، توان آب‌ گریزی و عدم بیماری‌زایی برای ماهی مقایسه و ارزیابی گردیدند. باکتری لاکتوباسیلوس کازئی که یک پروبیوتیک پذیرفته شده آبزیان می ‌باشد نیز به‌ عنوان شاهد مثبت درنظر گرفته شد. تمام 5 جدایه مورد بررسی توان تحمل اسیدیته بهتری نسبت لاکتوباسیلوس کازئی داشتند و بیش ‌ترین توان تحمل اسیدیته را 32Phas و 12Fish داشتند. هم‌ چنین غلظت‌ های 0/5 تا 3 درصد نمک ‌های صفراوی تأثیری بر رشد باکتری‌ های مورد بررسی نداشت (0/05<p). در مورد فعالیت آنتاگونیستی، هیچ‌ کدام از جدایه‌های فیتاز مثبت فعالیت آنتاگونیستی در برابر دو باکتری بیماری‌ زای یرسینیا راکری و آئروموناس هیدروفیلا نداشتند، هرچند لاکتوباسیلوس کازئی فعالیت آنتاگونیستی مناسبی در برابر این دو باکتری نشان داد (0/05<p). جدایه 11Fish درتست آنتی بیوگرام بیش‌ ترین مقاومت را نسبت به آنتی ‌بیوتیک نشان داشت. در خصوص فعالیت آب‌ گریزی تمام باکتری‌ های مورد مطالعه، به‌ جز 11Fish بقیه باکتری‌ ها توان آب‌ گریزی قابل رقابت با لاکتوباسیلوس کازئی داشتند. در این مطالعه باکتری ‌های تولیدکننده‌ فیتاز دارای برخی شاخص‌ های پروبیوتیکی قابل رقابت با لاکتوباسیلوس کازئی بودند ولی تفاوت معنی داری بین پتانسیل پروبیوتیکی آن ‌ها مشاهده نگردید و بایستی علاوه بر بررسی ‌های کامل ‌تر شاخص ‌های پروبیوتیکی، بررسی‌ های درون‌تنی (In vivo) نیز در مورد این جدایه ‌ها انجام شود تا در صورت مناسب بودن، به ‌صورت مکمل پروبیوتیکی به غذای آبزیان اضافه گردند.